Wydawnictwo

„Prawdziwa historia Bursztynowej Komnaty i Ericha Kocha”””  to efekt wieloletniej pracy reporterskiej Pana Ireneusza Iwańskiego, znanego olsztyńskiego dziennikarza, pracującego w Radiu Olsztyn i do dziś związanego z tym Radiem. To nowość wydawnicza, która pojawiła się na rynku księgarskim w marcu 2020 r. Inauguracja książki odbyła się 2 marca 2020 r. w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Olsztynie.

Tajemnica zniknięcia Bursztynowej Komnaty w  czasie drugiej wojny światowej, nie została nigdy do końca wyjaśniona. Nazywana „Ósmym cudem świata”. Poszukiwali ją wyspecjalizowani łowcy skarbów oraz ukryte struktury państwowych organizacji śledczych. Stała się tematem wielu prasowych doniesień, dokumentalnych filmów, radiowych reportaży oraz licznych książek. Po 75-latach od jej zniknięcia, Bursztynowa Komnata jest nadal aktualną historyczną zagadką, nadającą się do dalszego badania.

Autorowi tej książki, udało się dotrzeć do archiwalnych unikalnych materiałów związanych z Bursztynową Komnatą. Dają one przypuszczalne odpowiedzi na pewne istotne fakty, w tym rolę gauleitera Prus Wschodnich Ericha Kocha, który skazany w  Polsce w 1959 roku na karę śmierci, przeżył w celi czekając na wykonanie wyroku. Poznajemy też działania wokół poszukiwania skarbu Bursztynowej Komnaty polskich służb specjalnych: wywiadu,  bezpieczeństwa oraz losy ich bezpośrednich wykonawców. Nie mniej ciekawy jest też zapis samej historii unikatowego bursztynowego zabytku, stanowiący tło owego dokumentalnego książkowego thrillera. Publikacja  oparta jest nie na domysłach czy przypuszczeniach, ale na odtajnionych przez IPN materiałach archiwalnych. Książka jest bogato ilustrowana i ma żywą narrację.

Mikołaj Kopernik to postać niezwykle istotna w dziejach Warmii. Wybitny astronom, poza wszechstronnymi – jak przystało na człowieka renesansu – zainteresowaniami, pełnił odpowiedzialne funkcje z ramienia kapituły warmińskiej. Będąc administratorem dóbr kapitulnych, musiał zmierzyć się z przygotowaniami do obrony Olsztyna przed Krzyżakami. Ten epizod stanowi główny wątek rozważań zawartych w tej książce. W popularno-naukowej formule przypomina rolę Kopernika podczas ostatniej wojny z zakonem krzyżackim, nie stroniąc od przywołania powszechnie funkcjonujących mitów. Narracje uzupełnia bogaty materiał ilustracyjny, a całość stanowi kolejną cegiełkę w obfitym dorobku piśmienniczym dotyczącym Wielkiego Astronoma.

Znajdująca się na ścianie krużganku olsztyńskiego zamku tablica astronomiczna fascynuje badaczy już od wielu lat. Ta niezwykła pamiątka to prawdopodobnie jedyny zachowany przyrząd astronomiczny Mikołaja Kopernika. Tablica do dziś jest obiektem naukowych dociekań i wdzięcznym polem do stawiania hipotez dotyczących jej powstania i zasad działania. Celem niniejszej książeczki nie jest jednak rozstrzygnięcie naukowych dylematów, ale przypomnienie Czytelnikowi – nie uciekając od nakreślenia szerszego kontekstu historycznego – o istnieniu w dzisiejszej siedzibie Muzeum Warmii i Mazur tak istotnego artefaktu. dr hab. Andrzej Korytko, prof. UWM

„Znakomity i wielkiej wiedzy mąż, Mikołaj Kopernik,
następujący sposób bicia monety
na prośbę rady tych ziem niegdyś wypracował,
i w czasie zaś ostatniego tego sejmu,
dodawszy pewne uzupełnienie, dokończył.
Oby wreszcie ci, którym na tej sprawie zależy, dodali postanowienie,
aby przez to zło ziemia pruska doszczętu nie zniszczała.”

podczas obrad Sejmiku Generalnego Prus Królewskich w Grudziądzu, 21 marca AD 1522

O Koperniku napisano wiele książek, ale ta jest szczególna. Lektura wzbudza od pierwszych stron ciekawość i zainteresowanie światem kopernikańskim. W powyższym dziele autor przedstawia wiele aspektów życia Mikołaja Kopernika. Począwszy od pochodzenia, rodziny, przez wykształcenie, miejsca, w których żył i pracował, funkcje, które sprawował, a także życie prywatne. Skrupulatnie opisuje wszelkie pola szeroko rozumianej działalności astronoma oraz jego niezwykłe dokonania. Książka jest wzbogacona m.in. o cytaty, fragmenty różnych dzieł poświęconych niesamowitej postaci Mikołaja Kopernika, zdjęcia, ilustracje, fotokopie listów.

Dla przeciętnego Polaka Warmia leży na „Mazurach”, bo przecież to one są „cudem natury” i głównym kierunkiem turystycznych podróży, chociaż ich cel nierzadko leży właśnie na Warmii. Wprawdzie turyści jaką do województwa warmińsko-mazurskiego, ale mało kto z nich wie, co łączy te krainy, a tym bardziej z czego wynika ich odrębność, na czym polega ich dychotomia.

Nie bardzo umieją nawet określić położenie Warmii. Przez splot różnych okoliczności, kraina ta została bowiem zepchnięta w cień niepamięci. Rozmyły się jej historyczne granice, zniknęli jej rodowici mieszkańcy. Dlatego dla znakomitej większości Polaków pozostaje pojęciem głównie geograficznym, które nie kryje za sobą konkretnych konotacji historycznych czy kulturowych.

A przecież to niewielkie obszarowo dominium biskupie przez ponad trzy stulecia było odrębną, autonomiczną dzielnicą Królestwa Polskiego, rządzącą się własnymi prawami i zwyczajami. Była silnym ośrodkiem kultury, nauki, wiary katolickiej, a z czasem także i polskości. W ciągu wieków swojego istnienia wytworzyła swoją tożsamość. Stała się Świętą Warmią, miejscem obdarzonym duchem, którym przesycony jest jej krajobraz, architektura, kultura, sztuka, gwara i… atmosfera. Jej genius loci jest mistyczny, tajemniczy, uduchowiony. Dlatego także tą drogą chcemy tę Warmię Państwu przybliżyć.

„Na Szlaku Świętej Warmii” to trzeci tom ze świętowarmijnej serii podpowiedników po Szlaku. Poświęcony jest kulturze niematerialnej Warmii, stworzonej przez ludzi tu urodzonych lub mieszkających, zarówno tych wielkich, jak i prostych. Podróżnik to „szkic do ich portretu” w postaci kilku esejów. Ich zadaniem nie jest podanie usystematyzowanej, przewodnikowej wiedzy. Maja zachęcić do poszukiwania, do odkrywania, zbaczania z głównych dróg i tras, aby odkryć Warmię dla siebie i może poszukać tu swojego miejsca, bo Warmia jest miła… i niepowtarzalna. Projekt „Szlak Świętej Warmii” został nagrodzony Kryształem PR 2022 w kategorii „Najlepsza kreatywna kampania promocyjna”.

W swoim Przewodniku Mieczysław Orłowicz pokazywał jego czytelnikom Warmię i Mazury widziane z niejako „z okien wagonu kolejowego”, prezentując ich najciekawsze miejsca w układzie odpowiadającym przebiegowi linii kolejowych Prus Wschodnich w pierwszych dwóch dziesięcioleciach XX wieku. Taki też układ przyjęty został w tym opracowaniu, jednak ze świadomością, że jest on już archaiczny.